PRAWO HODOWLANE

Hodowlę matek pszczelich w Polsce reguluje Ustawa o Hodowli i Rozrodzie Zwierząt Gospodarskich z dnia 10 grudnia 2020r Dz.U. 2021 poz. 36 z dnia 8 stycznia 2021 roku.

Hodowlę matek pszczelich możemy prowadzić dwutorowo:
1. Jako programy doskonalenia genetycznego pszczół oraz programy ochrony zasobów genetycznych.
2. Jako programy krzyżowania pszczół.

Zasady prowadzenia hodowli w ramach programów doskonalenia genetycznego oraz ochrony zasobów genetycznych, prowadzenia ksiąg dla linii hodowlanych, rejestrów, jak również prowadzenia oceny linii hodowlanych pszczół wynikają wprost z w/w ustawy.

Księgę hodowlaną dla zwierząt gospodarskich (pszczół), mogą prowadzić związki hodowców lub inne podmioty, które uzyskały zezwolenie ministra właściwego do spraw rolnictwa. Zezwolenie to jest wydawane, w drodze decyzji, na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu. W przypadku pszczół, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi się tylko jedną księgę hodowlaną dla określonej rasy i linii pszczół.

Do wniosku, o wydanie decyzji na otwarcie i prowadzenie ksiąg dołącza się:

1) program hodowlany zawierający:

a) cel hodowlany, którym jest zachowanie, doskonalenie, odtworzenie lub tworzenie nowej rasy, odmiany, rodu lub linii hodowlanej,
b) nazwę rasy, rodu lub linii hodowlanej,
c) wzorzec zwierząt wpisywanych do księgi hodowlanej oraz standard hodowlany dla części wstępnej tej księgi,
d) informację o obszarze geograficznym, na którym będzie realizowany ten program, e) opis sposobu identyfikacji zwierząt objętych tym programem,
f) zakres prowadzenia oceny wartości użytkowej niezbędny do realizacji tego programu oraz wskazanie podmiotu prowadzącego tę ocenę,
g) zakres prowadzenia oceny genetycznej zwierząt oraz wskazanie podmiotu prowadzącego tę ocenę, o ile jest prowadzona,
h) opis sposobu prowadzenia selekcji oraz zasady doboru zwierząt do kojarzeń,
i) opis systemu kontroli informacji o zwierzętach wpisanych do księgi hodowlanej,
j) regulamin wpisu do księgi hodowlanej, zakres informacji o zwierzętach wpisywanych do tej księgi oraz zasady wpisu do części głównej księgi hodowlanej potomstwa zwierząt wpisanych do części wstępnej księgi hodowlanej,
k) minimalne wymagania, jakie mają spełniać zwierzęta wpisywane do części wstępnej księgi hodowlanej;

2) oświadczenie o liczbie matek pszczelich, rasy i linii hodowlanych, znajdujących się w posiadaniu członków związku hodowców lub innego podmiotu, które będą uczestniczyły w realizacji programu hodowlanego;

3) oświadczenie o spełnieniu wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 9;

4) oświadczenie, że wszystkie zwierzęta należące do danego gatunku, rasy, odmiany lub linii hodowlanej znajdujące się na obszarze geograficznym, na którym będzie realizowany ten program, mogą uczestniczyć w jego realizacji;

5) regulamin rozstrzygania sporów między hodowcami uczestniczącymi w programie hodowlanym a związkiem hodowców lub innym podmiotem prowadzącym księgę hodowlaną – w przypadku gdy w związku z prowadzeniem księgi hodowlanej może dochodzić
do takich sporów;

6) kopię statutu lub umowy, na podstawie których działa związek hodowców lub inny podmiot – w przypadku gdy księgę hodowlaną prowadzi podmiot inny niż osoba fizyczna;

7) oświadczenie o numerze w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w innym rejestrze, albo ewidencji, właściwych dla formy organizacyjnej wnioskodawcy.

Księga hodowlana zawiera informacje:

1) o zwierzęciu wpisanym do tej księgi, w tym o pochodzeniu oraz wynikach oceny wartości użytkowej lub oceny genetycznej;
2) dotyczące hodowcy lub właściciela zwierzęcia, w tym imię i nazwisko, adres i miejsce zamieszkania albo nazwę oraz adres i siedzibę hodowcy lub właściciela zwierzęcia, z tym że w przypadku gdy hodowcą lub właścicielem zwierzęcia jest osoba fizyczna
prowadząca działalność gospodarczą, zamiast adresu i miejsca zamieszkania tej osoby – miejsce i adres wykonywania działalności, jeżeli są inne niż adres i miejsce zamieszkania tej osoby.

Księga hodowlana jest prowadzona przez związek hodowców lub inny podmiot, które uzyskały zezwolenie, na jej prowadzenie,

1) posiadające dostęp do informacji o zwierzętach i danych o wartości użytkowej lub genetycznej tych zwierząt w zakresie niezbędnym do realizacji programu hodowlanego;

2) w sposób zapewniający:

a) wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem tej księgi przez osoby posiadające wiedzę i doświadczenie w zakresie realizowanego programu hodowlanego,
b) bezpieczne przechowywanie zgromadzonych informacji o zwierzętach wpisanych do tej księgi.

7. Związek hodowców lub inny podmiot składają ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa coroczne sprawozdanie dotyczące prowadzenia księgi hodowlanej, zawierające w szczególności informacje dotyczące zwierząt wpisanych do tej księgi lub
zgłoszonych do wpisu do tej księgi, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

8. Minister właściwy do spraw rolnictwa cofa, w drodze decyzji, zezwolenie, na prowadzenie księgi jeżeli podmiot prowadzący księgę hodowlaną:

1) nie realizuje programu hodowlanego lub nie wpisuje do linii hodowlanych, które spełniają warunki wpisu do tej księgi określone w programie hodowlanym, lub
2) nie składa sprawozdania, o którym mowa w ust. 7, lub
3) składa sprawozdanie, o którym mowa w ust. 7, niezawierające wymaganych informacji.

Księga hodowlana dzieli się na część główną i część wstępną:

1. Matkę pszczelą, wpisuje się tylko do jednej księgi hodowlanej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Do części głównej księgi hodowlanej mogą być wpisane matki pszczele, które:
1) pochodzą co najmniej od dwóch pokoleń przodków tego samego gatunku, rasy, odmiany w obrębie rasy, stada, rodu lub linii hodowlanej, wpisanych do księgi hodowlanej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub księgi
prowadzonej na terytorium innego państwa;
2) zostały zidentyfikowane w sposób określony w programie hodowlanym.

Do części wstępnej księgi hodowlanej mogą być wpisywane matki pszczele, które:
1) zostały zidentyfikowane w sposób określony w programie hodowlany;
2) odpowiadają standardowi hodowlanemu;
3) spełniają minimalne wymagania określone dla zwierząt wpisywanych do danej księgi.

W przypadku rezygnacji z prowadzenia księgi hodowlanej dla linii hodowlanych pszczół, a także w przypadku gdy program hodowlany dla rasy, lub linii, dla których prowadzi się tę księgę, nie może być realizowany, związek hodowców lub inny podmiot, które prowadzą daną księgę hodowlaną, informują ministra właściwego do spraw rolnictwa o zakończeniu jej prowadzenia. W takim przypadku minister właściwy do spraw rolnictwa stwierdza wygaśnięcie decyzji, na podstawie której była prowadzona księga hodowlana. W przypadku gdy decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji, na podstawie której była prowadzona
księga hodowlana, stanie się ostateczna, podmiot, który dotychczas prowadził tę księgę, przekazuje niezwłocznie dokumentację związaną z jej prowadzeniem Krajowemu Centrum Hodowli Zwierząt.

Rejestry mogą prowadzić związki hodowców lub inne podmioty, które uzyskały zezwolenie ministra właściwego do spraw rolnictwa.
Zezwolenie, na prowadzenie rejestrów, jest wydawane w drodze decyzji, na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu.

Do wniosku o wydanie decyzji na prowadzenie rejestrów dołącza się:

1) program krzyżowania zawierający:

a) szczegółową charakterystykę rasy, rodu, linii lub krzyżówki,
b) określenie cech użytkowych podlegających doskonaleniu w wyniku realizacji danego programu,
c) opis komponentów i metod krzyżowania,
d) zasady doboru zwierząt do kojarzeń,
e) informację o obszarze geograficznym, na którym będzie realizowany ten program,
f) opis sposobu identyfikacji zwierząt objętych tym programem,
g) opis systemu rejestracji danych o pochodzeniu zwierząt objętych tym programem,
h) zakres informacji o zwierzętach objętych tym programem wpisywanych do rejestru,
i) zakres prowadzenia oceny wartości użytkowej zwierząt niezbędny do realizacji tego programu oraz wskazanie podmiotu prowadzącego tę ocenę,
j) zakres prowadzenia oceny genetycznej zwierząt oraz wskazanie podmiotu prowadzącego tę ocenę, o ile jest prowadzona,
k) opis systemu kontroli informacji o zwierzętach wpisanych do rejestru,  

l) regulamin prowadzenia rejestru;

2) oświadczenie o liczbie zwierząt, które zostaną objęte programem krzyżowania, znajdujących się w posiadaniu członków związku hodowców lub innego podmiotu;

3) oświadczenie o spełnieniu wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 8;
4) oświadczenie, że wszystkie zwierzęta należące do danego gatunku, rasy, odmiany lub linii hodowlanej znajdujące się na obszarze geograficznym, na którym będzie realizowany program krzyżowania, mogą uczestniczyć w jego realizacji;
5) regulamin rozstrzygania sporów między hodowcami uczestniczącymi w programie krzyżowania a związkiem hodowców lub innym podmiotem prowadzącym rejestr – w przypadku gdy w związku z prowadzeniem rejestru może dochodzić do takich sporów;
6) kopię statutu lub umowy, na podstawie których działa związek hodowców lub inny podmiot – w przypadku gdy rejestr prowadzi podmiot inny niż osoba fizyczna;
7) oświadczenie o numerze w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w innym rejestrze, albo ewidencji, właściwych dla formy organizacyjnej wnioskodawcy.

Rejestr zawiera informacje:

1) o zwierzęciu wpisanym do tego rejestru, w tym o pochodzeniu oraz wynikach oceny wartości użytkowej lub oceny genetycznej;
2) dotyczące hodowcy lub właściciela zwierzęcia, w tym imię i nazwisko, adres i miejsce zamieszkania albo nazwę oraz adres i siedzibę hodowcy lub właściciela zwierzęcia, z tym że w przypadku gdy hodowcą lub właścicielem zwierzęcia jest
osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zamiast adresu i miejsca zamieszkania tej osoby – miejsce i adres wykonywania działalności, jeżeli są inne niż adres i miejsce zamieszkania tej osoby.

5. Rejestr jest prowadzony przez związek hodowców lub inny podmiot, które uzyskały zezwolenie, o którym mowa w ust. 1:

1) posiadające dostęp do informacji o zwierzętach i danych o wartości użytkowej lub hodowlanej tych zwierząt w zakresie niezbędnym do realizacji programu krzyżowania;
2) w sposób zapewniający:
a) wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem rejestru przez osoby posiadające wiedzę i doświadczenie w zakresie realizowanego programu krzyżowania,
b) bezpieczne przechowywanie zgromadzonych informacji o zwierzętach wpisanych do rejestru.

6. Związek hodowców lub inny podmiot składają ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa coroczne sprawozdanie dotyczące prowadzenia rejestru, zawierające w szczególności informacje dotyczące zwierząt wpisanych do tego rejestru lub
zgłoszonych do wpisu do tego rejestru, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

7. Minister właściwy do spraw rolnictwa cofa, w drodze decyzji, zezwolenie na prowadzenie rejestru, jeżeli podmiot prowadzący rejestr:

1) nie realizuje programu krzyżowania lub nie wpisuje do tego rejestru linii hodowlanych, które spełniają warunki wpisu do tego rejestru określone w programie krzyżowania, lub
2) nie składa sprawozdania, o którym mowa w ust. 6, lub
3) składa sprawozdanie, o którym mowa w ust. 6, niezawierające wymaganych informacji.

Przydatne definicje:

1) hodowca – osoba fizyczną, osoba prawną lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, uczestnicząca w realizacji programu hodowlanego;

2) program hodowlany – program hodowlany w rozumieniu art. 2 pkt 26 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do linii hodowlanych pszczół – program określający cele i metody prowadzenia hodowli;

3) zwierzę hodowlane – zwierzę hodowlane w rozumieniu art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu matek pszczelich ,matki które spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

a) zostało wpisane do księgi hodowlanej lub rejestru,
b) jego rodzice i dziadkowie zostali wpisani do księgi hodowlanej lub rejestru tej samej rasy lub ras, lub linii hodowlanej,
c) jego wykorzystanie jest przewidziane w programie hodowlanym prowadzonym dla danej księgi hodowlanej lub rejestru;
4) ród lub linia hodowlana – linię w rozumieniu art. 2 pkt 11 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do pszczół populację uzyskaną w wyniku ich hodowli w obrębie rasy, selekcjonowaną w określonym kierunku;
5) mieszaniec – wpisane do rejestru zwierzę gospodarskie, lub stado, uzyskane w wyniku planowego krzyżowania:
a) zwierząt gospodarskich różnych ras, rodów lub linii lub
b) zwierząt gospodarskich będących produktem krzyżowania, lub
c) zwierząt hodowlanych czystorasowych i zwierząt gospodarskich będących produktem krzyżowania;

Informacja o plikach cookies wiecej informacji

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych w naszym serwisie, dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies użytkownik może kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies.

Zamknij